BMT Baş Katibi Quterreş: Qəzzada aclıq hər kəsi təhdid edir

BMT Təhlükəsizlik Şurasında Sülh Çağırışı

Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Baş Katibi Antonio Quterreş, Pakistanın ev sahibliyi ilə BMT Təhlükəsizlik Şurasında keçirilən "Beynəlxalq Sülh və Təhlükəsizliyin Qorunması: Diplomatiya, Dialoq və Uzlaşmanın Təşviqi" mövzulu açıq iclasda çıxış edib. Baş Katib beynəlxalq sülhün qorunması üçün diplomatiyanın, çoxtərəfliliyin və BMT Nizamnaməsinin prinsipləri ilə alətlərinə yenidən üstünlük verilməsinin vacibliyini vurğulayıb. O qeyd edib: "Sülh bir seçimdir. Dünya BMT Təhlükəsizlik Şurasından bu seçimin edilməsinə kömək etməsini gözləyir."

Quterreş BMT Nizamnaməsinin 2-ci fəslinin 3-cü maddəsinin və 6-cı fəslinin beynəlxalq mübahisələrin sülh yolu ilə həllinə açıq şəkildə vurğu etdiyini qeyd edərək dedi: "Nizamnamə danışıqlar, vasitəçilik, arbitraj kimi alətlərlə münaqişələrin həllini nəzərdə tutur. Bu prinsiplərə yenidən bağlılıq göstərməliyik." O, BMT-nin "Gələcək Paktı"nın da preventiv diplomatiyaya üstünlük verilməsini müdafiə etdiyini xatırladıb.

Beynəlxalq Hüququn Tənəzzülü və Qəzzadakı Vəziyyət

Baş Katib dünya ərazisində beynəlxalq hüququn yalnız pozulmadığını, həm də getdikcə daha çox görməzdən gəlindiyini bildirib. O deyib: "Hüquqa etinasızlıq, artan geosiyasi parçalanmalarla birləşəndə, bədəlini insanlıq ödəyir. Qəzzada yaşananlar bunun ən acı nümunəsidir. İnsan həyatları, parçalanmış icmalar və itirilmiş gələcəklərlə ölçüləcək qədər ağırdır. Qəzzadakı dəhşətli mənzərəyə baxmağımız kifayətdir. Son zamanlar misli görünməmiş ölüm və dağıntılar yaşanır. Qidalanma çatışmazlığı sürətlə artır. Aclıq hər qapını döyür və indi humanitar prinsiplər üzərində qurulmuş bir yardım sisteminin son nəfəsini verdiyini görürük. Bu sistemin işləyə bilməsi üçün zəruri şərtlər təmin edilmir."

BMT Təhlükəsizlik Şurasının İslahat Zərurəti

BMT Təhlükəsizlik Şurasının fəaliyyətinə də toxunan Quterreş, "Şura 80 il əvvəlki dünyanı deyil, bugünkü dünyanı təmsil etməlidir" ifadələrini istifadə edib. Şuranın daimi üzvləri arasındakı parçalanmalara diqqət çəkən Baş Katib, "Soyuq Müharibənin ən qaranlıq günlərində belə Şura ortaq həll yolları tapa bildisə, bu gün də buna nail olmalıyıq" deyib. Quterreş Şuranın daha əhatəli, şəffaf və məsuliyyətli hala gətirilməsi üçün çağırış edib.

Qlobal Böhranlar və Artan Gərginlik

Quterreş dünya ərazisində artan böhranlara da diqqət çəkib. Qəzza, Ukrayna, Sahel, Sudan, Haiti və Myanmarda şiddətin artdığını, aclıq və məcburi köçkünlüyün rekord səviyyələrə çatdığını vurğulayan Baş Katib, terror, şiddətli radikalizm və sərhəd tanımayan cinayətlərin isə qlobal təhlükəsizliyə yönəlik təhdidləri artırdığını bildirib.

Uğurlu Təşəbbüslər Umud Verir

Münaqişələrin ortasında uğurlu nümunələrin də olduğunu xatırladan Quterreş, Qara Dəniz Taxıl Təşəbbüsü, Sevilya Maliyyə Konfransı, Nitsa Okean Sammiti, Bioloji Müxtəliflik və Kiber Cinayətlər Müqavilələri, həmçinin Gələcək Paktını misal göstərib. Baş Katib bu nümunələrlə çoxtərəfli quruluşun hələ də təsirli ola biləcəyinin sübut edildiyini vurğulayıb.

Diplomatiyanın Sülhü Bərqərar Etmə Gücü

Quterreş dövlətlərin BMT Nizamnaməsi, insan haqları və humanitar hüquq mövzusundakı öhdəliklərini yerinə yetirmələri lazım olduğunu vurğulayaraq, "Gələcək Paktı suverenlik, ərazi bütövlüyü və siyasi müstəqilliyə hörmət əsasında dialoq və diplomatiyaya üstünlük verilməsini müdafiə edir" deyib.

Çıxışını beynəlxalq birliyin diplomatiyaya olan inamını qoruması lazım olduğunu bildirərək tamamlayan BMT Baş Katibi, "Diplomatiya hər zaman münaqişəni önləyə bilməmiş ola bilər. Lakin hələ də onu dayandırma gücünə malikdir. İndi bu gücə yenidən sahib çıxma zamanıdır" deyib.

24 saat